glutensiz beslenme listesi ne demek?
Glutensiz beslenme, çölyak hastalığı, gluten duyarlılığı veya buğday alerjisi olan kişiler için gereklidir. Gluten, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteindir. Glutensiz bir diyet, bu tahılları ve gluten içeren diğer ürünleri tamamen ortadan kaldırmayı gerektirir. Ancak, dikkatli planlama ile besleyici ve tatmin edici olabilir.
Glutensiz Beslenme Listesi Önerileri (Örnek Listesi, kişiye özel diyet planı için diyetisyene danışılması gereklidir):
İzin Verilen Gıdalar:
- Tahıllar: Pirinç (beyaz, esmer, yaban pirinci), mısır (mısır unu, mısır gevreği), sorgum, kinoa, karabuğday (buğday değil!), amaranth, teff. Her zaman glutensiz olduğunu doğrulayan sertifikalı ürünleri tercih edin.
- Sebzeler: Tüm taze sebzeler (brokoli, ıspanak, havuç, patates, vb.)
- Meyveler: Tüm taze meyveler (elma, muz, çilek, vb.)
- Etler: Tavuk, hindi, kırmızı et, balık, deniz ürünleri.
- Yumurta: Tavuk, ördek vb. yumurtaları.
- Süt ve Süt Ürünleri: Glutensiz olduğundan emin olmak için etiketleri kontrol edin. Süt, yoğurt, peynir (çoğu glutensizdir). Bazı işlenmiş peynirlerde gluten olabilir.
- Yağlar: Zeytinyağı, avokado yağı, hindistan cevizi yağı, tereyağı.
- Bakliyatlar: Mercimek, fasulye, nohut.
- Fındık ve Tohumlar: Badem, ceviz, fıstık, ay çekirdeği, chia tohumu, keten tohumu (gluten içermez).
- Glutensiz Ekmek ve Un: Pirinç unu, mısır unu, glutensiz un karışımları (etiketleri kontrol edin).
Yasaklı Gıdalar:
- Buğday: Buğday unu, bulgur, kuskus, irmik, yulaf (bazı yulaflar kontamine olabilir, "glutensiz yulaf" sertifikasına bakın).
- Arpa: Arpa unu, arpa ezmesi.
- Çavdar: Çavdar unu, çavdar ekmeği.
- İşlenmiş Gıdalar: Birçok işlenmiş gıda gizli gluten içerebilir. Etiketleri dikkatlice okuyun ve "gluten içerir" veya "gluten içerebilir" uyarılarına dikkat edin. Soslar, çorbalar, salata sosları, işlenmiş etler, hazır yemekler, atıştırmalıklar, içecekler gibi birçok üründe gluten bulunabilir.
- Alkol Bazlı İçecekler: Bazı alkollü içecekler gluten içerebilir. Glutensiz olduğunu doğrulayan içecekleri tercih edin.
Glutensiz Beslenmenin Önemli Noktaları:
- Etiketleri dikkatlice okuyun: "Glutensiz" sertifikasına sahip ürünleri tercih edin.
- Haç kontaminasyonundan kaçının: Glutensiz gıdaların gluten içeren gıdalarla aynı yüzeyde hazırlanmasından kaçının. Ayrı mutfak eşyaları ve ekipman kullanın.
- Besin takviyeleri: Glutensiz beslenmede bazı besinlerin eksikliği oluşabilir. Doktorunuza danışarak gerekli vitamin ve mineral takviyelerini alın.
- Diyetisyenle görüşün: Glutensiz beslenmeye başlamadan önce mutlaka bir diyetisyenle görüşün. Kişiselleştirilmiş bir diyet planı oluşturmanıza yardımcı olacak ve olası besin eksikliklerini önlemenize yardımcı olacaktır.
- Yeni tarifler deneyin: Glutensiz beslenmenin birçok lezzetli ve yaratıcı yönü vardır. Yeni tarifler deneyerek monotonluktan kaçının.
Bu liste yalnızca genel bir rehberdir. Kişisel ihtiyaçlarınız ve sağlık durumunuz için bir diyetisyen veya doktor ile görüşmek önemlidir. Çölyak hastalığınız veya gluten duyarlılığınız varsa, doğru teşhis ve tedavi için uzman bir hekime danışmalısınız.